ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
ΓΙΑ ΤH ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ
31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Βάσει
του άρθρου 4 του Ν. 3556/2007
Περιεχόμενα
A.
Εταιρική Διακυβέρνηση
I.
Δηλώσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου
II.
Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου και Δήλωση
Εταιρικής Διακυβέρνησης
B.
Εκθέσεις Aνεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή και Οικονομικές
Καταστάσεις της Εταιρείας
I.
Έκθεση Aνεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή
(επί των Ενοποιημένων Oικονομικών Καταστάσεων)
II.
Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας για τη
χρήση που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2022
III.
Έκθεση Aνεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή
(επί των Οικονομικών Καταστάσεων της Εταιρείας)
IV.
Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας για τη χρήση που έληξε
την 31 Δεκεμβρίου 2022
Δηλώσεις Μελών του Διοικητικού Συμβουλίου
(σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3556/2007)
Δηλώνουμε ότι εξ όσων γνωρίζουμε:
●
οποίες καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα, απεικονίζουν κατά
τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, την καθαρή θέση και τα
αποτελέσματα χρήσεως της Eurobank Ergasias Υπηρεσιών και Συμμετοχών Ανώνυμης
Εταιρείας και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως
σύνολο, και
●
επιδόσεις και τη θέση της Eurobank Ergasias Υπηρεσιών και Συμμετοχών Ανώνυμης
Εταιρείας, καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση
εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων
κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν .
Αθήνα, 6 Απριλίου 2023
Γεώργιος Π. Ζανιάς
Α.Δ.Τ. AI - 414343
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Φωκίων Χ. Καραβίας
Α.Δ.Τ. ΑΙ - 677962
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
Σταύρος E. Ιωάννου
Α.Δ.Τ. AH - 105785
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
1
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
Το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) παρουσιάζει την Έκθεση Διαχείρισης και τις Οικονομικές Καταστάσεις για τη χρήση
που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2022.
Γενικές πληροφορίες
Η Eurobank Ergasias Υπηρεσιών και Συμμετοχών Ανώνυμη Εταιρεία (η Εταιρεία ή Eurobank Holdings) είναι εταιρεία
συμμετοχών εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, που κατέχ ει το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank
Α.Ε. (η Τράπεζα ). Η Eurobank Holdings και οι θυγατρικές της συνιστούν έναν όμιλο (Όμιλος), ο οποίος αποτελείται
κυρίως από τον Όμιλο Eurobank, που είναι η Τράπεζα και οι θυγατρικές της. Οι δραστηριότητες της Εταιρείας
αφορούν κυρίως τον στρατηγικό σχεδιασμό της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την παροχή
υπηρεσιών προς τις εταιρείες του Ομίλου και τρίτα μέρη.
Επισκόπηση Οικονομικών Αποτελεσμάτων και Προοπτικές
1
Το 2022, η οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε ισχυρή στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες στις οποίες ο Όμιλος
έχει σημαντική παρουσία, παρά τον αρνητικό αντίκτυπο από την αυξημένη γεωπολιτική αβεβαιότητα, τη διαταραχή
της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις. Σε αυτό το περιβάλλον, ο Όμιλος ξεπέρασε τους
στόχους του σε όρους κερδοφορίας, ποιότητας ενεργητικού και κεφαλαιακής επαρκείας, ενίσχυσε το χαρτοφυλάκιο
δανείων του και βελτίωσε περαιτέρω τη θέση ρευστότητάς του.
Την 31 Δεκεμβρίου 2022, το σύνολο του ενεργητικού αυξήθηκε κατά €3,6 δις σε €81,5 δις (Δεκ. 2021: €77,9 δις), με
τα δάνεια προ προβλέψεων να ανέρχονται σε €43,5 δις (Δεκ. 2021: €40,8 δις) και το χαρτοφυλάκιο επενδυτικών
τίτλων σε €13,3 δις (Δεκ. 2021: €11,3 δις). Από το συνολικό δανειακό χαρτοφυλάκιο, €28,2 δις προέρχονται από τις
δραστηριότητες στην Ελλάδα (Δεκ. 2021: €26,5 δις), €10,4 δις από τις διεθνείς δραστηριότητες (Δεκ. 2021: €9,2 δις)
και €4,9 δις αφορούν ομόλογα υψηλής (senior notes) και ενδιάμεσης (mezzanine notes) διαβάθμισης των
τιτλοποιήσεων Pillar, Cairo και Mexico (Δεκ. 2021: €5,1 δις). Τα επιχειρηματικά δάνεια (σε μεγάλες, μεσαίες και μικρές
επιχειρήσεις) διαμορφώθηκαν σε €25 δις (Δεκ. 2021: €22,4 δις) και αποτελούν το 57% των συνολικών δανείων του
Ομίλου, ενώ τα δάνεια στα νοικοκυριά ανήλθαν σε €13,6 δις (Δεκ. 2021: €13,3 δις), εκ των οποίων το 75% αφορά το
στεγαστικό χαρτοφυλάκιο και το υπόλοιπο σε καταναλωτικά δάνεια. Οι καταθέσεις του Ομίλου ανήλθαν σε €57,2
δις (Δεκ. 2021: €53,2 δις) με τις καταθέσεις από τις δραστηριότητες στην Ελλάδα αυξημένες κατά €2,6 δις σε €39,6
δις (Δεκ. 2021: €37 δις), ενώ οι καταθέσεις από τις διεθνείς δραστηριότητες προσέθεσαν €1,5 δις και ανήλθαν σε
€17,7 δις (Δεκ. 2021: €16,2 δις). Ως αποτέλεσμα, o δείκτης δανείων (μετά από προβλέψεις) προς καταθέσεις (L/D) του
Ομίλου διαμορφώθηκε σε 73,1% (Δεκ. 2021: 73,2%) και σε 79,5% για τις δραστηριότητες στην Ελλάδα (Δεκ. 2021:
80,1%). Ο δανεισμός του Ομίλου από το πρόγραμμα στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης
(targeted longer-term refinancing operations - TLTRO III) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μειώθηκε
κατά €2,9 δις και διαμορφώθηκε σε €8,8 δις τον Δεκέμβριο του 2022 (Δεκ. 2021: €11,7 δις). Κατά τη διάρκεια του
έτους, στο πλαίσιο της υλοποίησης της μεσοπρόθεσμης στρατηγικής για την επίτευξη του στόχου για το δείκτη
Ελάχιστης Απαίτησης Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων (MREL) η Τράπεζα προχώρησε σε έκδοση
ομολόγου υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας ονομαστικής αξίας €500 εκατ. με ετήσιο τοκομερίδιο 4,375% και
ημερομηνία λήξης την 9 Μαρτίου 2025 και η Εταιρεία ολοκλήρωσε την έκδοση ενός ομολόγου μειωμένης
εξασφάλισης κατηγορίας 2 (Tier 2) ποσού €300 εκατ. με ετήσιο τοκομερίδιο 10% και λήξη τον Δεκέμβριο 2032. Πιο
πρόσφατα, τον Ιανουάριο 2023, η Τράπεζα ολοκλήρωσε την έκδοση ομολόγου υψηλής εξοφλητικής
προτεραιότητας (senior preferred) ονομαστικής αξίας €500 εκατ. με ετήσιο τοκομερίδιο 7% και λήξη τον Ιανουάριο
2029 (σημ. 4 και 34 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων). Η αύξηση των υψηλής ποιότητας άμεσα
ρευστοποιήσιμων στοιχείων ενεργητικού του Ομίλου οδήγησε τον αντίστοιχο δείκτη κάλυψης ρευστότητας (LCR)
στο 173% (31 Δεκεμβρίου 2021: 152%).
Τα κέρδη προ προβλέψεων αυξήθηκαν σε €2.218 εκατ. ή σε €1.893 εκατ. μη συμπεριλαμβανομένου του κέρδους
€325 εκατ. που προέκυψε από την πώληση της μονάδας υπηρεσιών αποδοχής και εκκαθάρισης συναλλαγών
καρτών (Project «Triangle») (2021: €1.024 εκατ. ή €1.028 εκατ. εξαιρουμένης της ζημιάς €5 εκατ. από την
αποαναγνώριση των δανείων “Mexico”), ενώ τα οργανικά κέρδη προ προβλέψεων (Core Pre-Provision Income)
αυξήθηκαν κατά 30,6% σε ετήσια βάση σε €1.176 εκατ. (2021: €900 εκατ.). Τα καθαρά έσοδα τόκων αυξήθηκαν κατά
17,4% σε €1.550 εκατ. (2021: €1.321 εκατ.), κυρίως λόγω των υψηλότερων επιτοκίων, της οργανικής αύξησης των
δανείων και των αυξημένων εσόδων από επενδύσεις σε ομόλογα τα οποία αντισταθμίζονται μερικώς από το
υψηλότερο κόστος των εκδοθέντων πιστωτικών τίτλων και καταθέσεων. Το καθαρό περιθώριο επιτοκίου (Net
Interest Margin) ανήλθε σε 1,94% (2021: 1,84%) με το τέταρτο τρίμηνο να διαμορφώνεται σε 2,28%. Τα έσοδα από
αμοιβές και προμήθειες αυξήθηκαν κατά 19,1% σε €543 εκατ. (2021: €456 εκατ.), εκ των οποίων τα καθαρά έσοδα
από τραπεζικές αμοιβές και προμήθειες αυξήθηκαν κατά 25,4% σε €449 εκατ. (2021: €358 εκατ.), κυρίως λόγω των
αυξημένων εσόδων από τις δραστηριότητες δικτύου, τις προμήθειες δανείων, την αύξηση συναλλαγών με
πιστωτικές / χρεωστικές κάρτες. Ο δείκτης εσόδων από αμοιβές και προμήθειες προς το σύνολο ενεργητικού
διαμορφώθηκε σε 68 μονάδες βάσης (2021: 64 μονάδες βάσης). Τα λειτουργικά έξοδα του Ομίλου αυξήθηκαν κατά
4,7% σε €917 εκατ. (2021: €876 εκατ.) λόγω του υψηλότερου κόστους από τις διεθνείς δραστηριότητες που ανήλθε
σε €273 εκατ. (2021: €234 εκατ.), και οφείλεται εν μέρει στην συγχώνευση της Eurobank a.d. Beograd με την
Direktna Banka στη Σερβία, ενώ στην Ελλάδα αυξήθηκαν ελαφρώς κατά 0.3% σε €645 εκατ. (2021: €643 εκατ.) Ο
δείκτης κόστους προς έσοδα του Ομίλου διαμορφώθηκε σε 32,6%, μη συμπεριλαμβανομένου του κέρδους €325
εκατ. από το project «Triangle» (2021: 46%), ενώ ο δείκτης κόστους προς έσοδα για τις διεθνείς δραστηριότητες
ανήλθε σε 46,1% (2021: 47,5%). Επιπλέον, ο δείκτης κόστους προς οργανικά έσοδα
2
1
παράρτημα.
2
Οργανικά έσοδα: €598 εκατ. (2021: €493).
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
2
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
(2021: 49,3%), ενώ ο δείκτης κόστους προς οργανικά έσοδα
2
45,6% (2021: 47,4%).
Οι εμπορικές και λοιπές δραστηριότητες συνεισέφεραν καθαρά έσοδα €1.042 εκατ. (2021: €123 εκατ. έσοδα),
περιλαμβανομένων α) €550 εκατ. πραγματοποιηθέντα κέρδη από τη λήξη συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων, μετά
την επαναξιολόγηση των στρατηγικών αντιστάθμισης του Ομίλου, ως αποτέλεσμα κυρίως της ανοδικής κίνησης της
καμπύλης επιτοκίων σε ευρώ το 2022 (σημ. 9 και 19 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων), β) €70 εκατ.
κέρδη από την αντιστάθμιση εύλογης αξίας σε επίπεδο χαρτοφυλακίου σχετικά με τον επιτοκιακό κίνδυνο (μακρο-
αντιστάθμιση – “macro hedging”) (σημ. 9 και 19 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων), γ) €107 εκατ. κέρδη
από θέσεις πώλησης (short positions) ομολόγων, τις οποίες ο Όμιλος έλαβε στο πλαίσιο των στρατηγικών
οικονομικής αντιστάθμισης (σημ. 9 και 35 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων), δ) €325 εκατ. κέρδη από
την ολοκλήρωση του Project «Triangle» (σημ. 30 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων), ε) €34 εκατ. κέρδη
από μεταβολές της εύλογης αξίας των επενδυτικών ακινήτων, στ) €34 εκατ. κέρδη από τη πώληση του ποσοστού
συμμετοχής 5,1% στην κοινοπραξία του Ομίλου, Grivalia Hospitality S.A. και την επιμέτρηση της διακρατούμενης
συμμετοχής στην εταιρεία ως χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων
(FVTPL) (σημ. 24 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων) και ζ) €76 εκατ. ζημιές που προήλθαν από τη
μεταφορά στην κατάσταση αποτελεσμάτων των συναλλαγματικών διαφορών, οι οποίες προηγουμένως είχαν
αναγνωριστεί στα λοιπά αποτελέσματα απευθείας στην καθαρή θέση, λόγω εκκαθάρισης της ERB Istanbul Holding
A.S. (σημ. 23.1 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων).
Την 31 Δεκεμβρίου 2022, μετά την ταξινόμηση του υποκείμενου δανειακού χαρτοφυλακίου του project «Solar» ως
κατεχόμενου προς πώληση (σημ. 20 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων) και λοιπών ενεργειών, το
υπόλοιπο των NPE του Ομίλου ανήλθε σε €2,3 δις (31 Δεκεμβρίου 2021: €2,8 δις) οδηγώντας το δείκτη NPE σε 5,2%
(31 Δεκεμβρίου 2021: 6,8%), ενώ ο δείκτης κάλυψης των NPE ανήλθε σε 74,6% (31 Δεκεμβρίου 2021: 69,2%). Κατά
τη διάρκεια του έτους, ο σχηματισμός των νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE formation) ήταν θετικός
κατά €46 εκατ. (τέταρτο τρίμηνο: €35 εκατ. θετικός) (2021: €44 εκατ. θετικός). Οι προβλέψεις δανείων (ζημιές)
ανήλθαν σε €291 εκατ. και αντιστοιχούσαν σε 0,72% του μέσου υπολοίπου δανείων μετά από προβλέψεις (2021:
€418 εκατ. εξαιρουμένης της ζημιάς ποσού €72 εκατ. από την συναλλαγή “ Mexico” και αντιστοιχούσαν σε 1,11% του
μέσου υπολοίπου δανείων μετά από προβλέψεις).
Επιπλέον, ο Όμιλος αναγνώρισε το 2022 λοιπές ζημιές απομείωσης και για προβλέψεις ποσού €108 εκατ. (2021: €52
εκατ.), οι οποίες αναλύονται σε α) €21 εκατ. για επενδύσεις σε ομόλογα, περιλαμβανομένου ποσού €7 εκατ. που
αφορά σε ρωσικά ομόλογα, β) €15 εκατ. για ακίνητα, γ) €23 εκατ. για ηλεκτρονικούς υπολογιστές και λογισμικό και
δ) €49 εκατ. για δικαστικές υποθέσεις και λοιπούς λειτουργικούς κινδύνους. Επιπροσθέτως, ο Όμιλος αναγνώρισε
έξοδα αναδιάρθρωσης ποσού €102 εκατ. (2021: €25 εκατ.) που αποτελούνται από α) €60 εκατ. κόστος για το
πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου (Voluntary Exit Schemes - VES) και λοιπές σχετικές δαπάνες, το οποίο αφορά
κυρίως το πρόγραμμα που ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2022 για συγκεκριμένες μονάδες στην Ελλάδα και β) €42
εκατ. έξοδα αναδιάρθρωσης που σχετίζονται με τη συγχώνευση και τη λειτουργική ενοποίηση της Eurobank a.d.
Beograd με την Direktna Banka στη Σερβία, και με τις δράσεις για το μετασχηματισμό του Ομίλου (σημ. 12 των
ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων).
Καθαρά Κέρδη ή Ζημιές
Συνολικά, το 2022, τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους ανήλθαν σε €1.330 εκατ. (2021: €328 εκατ.)
όπως παρουσιάζονται στην ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων. Τα προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη του
Ομίλου, εξαιρουμένων του κέρδους (μετά από φόρο) ποσού €230,5 εκατ. από το project «Triangle» και των εξόδων
αναδιάρθρωσης (μετά από φόρο) ποσού €75 εκατ., ανήλθαν σε €1,174 εκατ. (2021: €424 εκατ.) για τον Όμιλο, εκ
των οποίων €224 εκατ. (2021: €148 εκατ.) αφορούσαν τις διεθνείς δραστηριότητες. Μετά την αφαίρεση σημαντικών
χρηματοοικονομικών κερδών ποσού €727 εκατ. (€516 εκατ. μετά από φόρο) που αναφέρθηκαν παραπάνω για το
2022 (κέρδη από παράγωγα και από θέσεις πώλησης (short positions) ομολόγων), η απόδοση των ενσώματων
ιδίων κεφαλαίων (RoTBV) αυξήθηκε σε 11,4% (2021: 8,2%).
Για το προσεχές μέλλον, ο Όμιλος, επιδιώκει την επίτευξη των στόχων του που ορίζονται στο επιχειρηματικό σχέδιο
για την περίοδο 2023-2025, το οποίο περιλαμβάνει στόχους για α) την οργανική αύξηση δανείων, β) την περαιτέρω
αύξηση της οργανικής κερδοφορίας (κέρδη ανά μετοχή (EPS) και RoTBV), γ) την βελτίωση των δεικτών ποιότητας
ενεργητικού, δ) την ισχυρή δημιουργία επαρκούς οργανικού κεφαλαίου για την υποστήριξη της επιχειρηματικής
ανάπτυξης, και ε) την έναρξη διανομής μερίσματος με την μορφή μερισμάτων σε μετρητά και/ή επαναγορά ιδίων
μετοχών, υπό την αίρεση της λήψης των απαιτούμενων εγκρίσεων από τις εποπτικές αρχές, με βάση κυρίως
πρωτοβουλίες και δράσεις στους παρακάτω τομείς:
α)
Υψηλότερα καθαρά έσοδα τόκων (NII), κυρίως λόγω της θετικής επίδρασης από την αύξηση των επιτοκίων και
της διατηρήσιμης αύξησης του όγκου των δανείων και σε σχετικά χαμηλότερο ρυθμό, των καταθέσεων
πελατών,
β)
Οργανική αύξηση των εξυπηρετούμενων δανείων του Ομίλου κυρίως μέσω της χρηματοδότησης
επιχειρήσεων,
γ)
Αύξηση των εσόδων από αμοιβές και προμήθειες σε ένα αριθμό επιχειρηματικών τομέων όπως οι
χρηματοδοτήσεις, οι δραστηριότητες δικτύου, η διαχείριση χαρτοφυλακίων, τα τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα,
η έκδοση καρτών και τα μισθώματα από επενδυτικά ακίνητα,
δ)
Περαιτέρω πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας, το περιορισμό του κόστους
των δραστηριοτήτων από την καθημερινή λειτουργία (run the bank) και την περαιτέρω απλοποίηση και
ψηφιακή μετατροπή των δραστηριοτήτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, διατηρώντας την ετήσια αύξηση των
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
3
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
λειτουργικών δαπανών σε χαμηλό έως μέσο μονοψήφιο ποσοστό, λαμβάνοντας υπόψη τις πληθωριστικές
πιέσεις και τις ανάγκες ανάπτυξης της Τράπεζας «grow the bank»,
ε)
Διατήρηση χαμηλών δεικτών NPE με υψηλά επίπεδα κάλυψης σε όλες τις βασικές αγορές στις οποίες έχει
παρουσία ο Όμιλος, οι οποίοι ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά λόγω των επιπτώσεων των υψηλότερων
επιτοκίων και των πληθωριστικών πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και στα περιθώρια
κέρδους των επιχειρήσεων,
στ)
Ενίσχυση της παρουσίας στις βασικές αγορές και αύξηση της συνεισφοράς στα κέρδη από τις διεθνείς
δραστηριότητες μέσω της οργανικής ανάπτυξης και της αξιοποίησης πιθανών ευκαιριών που παρουσιάζουν οι
αγορές,
ζ)
Σημαντικές πρωτοβουλίες μετασχηματισμού που εισάγονται στο πλαίσιο του σχεδίου μετασχηματισμού του
Ομίλου «Eurobank 2030»,
η)
Υποστήριξη της πράσινης μετάβασης και χρηματοοικονομικής ένταξης μέσω υιοθέτησης της δέσμης κριτήριων
της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της κοινωνικής υπευθυνότητας και της ορθής εταιρικής διακυβέρνησης
(Environment, Social, Governance - ESG) σε όλες τις δραστηριότητες και τις διαδικασίες του Ομίλου.
Οι γεωπολιτικοί και μακροοικονομικοί κίνδυνοι, που σχετίζονται κυρίως με την παράταση του πληθωριστικού
κύματος και τον αντίκτυπο των αυξήσεων των επιτοκίων τόσο στα νοικοκυριά όσο και στις επιχειρήσεις, σε
συνδυασμό με την ενδεχόμενη πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα, θέτουν μια σειρά από προκλήσεις για την
επίτευξη του Επιχειρηματικού Σχεδίου 2023-2025 του Ομίλου, το οποίο αφορά κυρίως τις δυνατότητες ανάπτυξης,
τα περιθώρια δανείων, τα επιτόκια καταθέσεων, την ποιότητα του ενεργητικού και το λειτουργικό κόστος. Οι
δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώνονται από τη γεωπολιτική αναταραχή και το μακροοικονομικό περιβάλλον
είναι πιθανό να μετριαστούν με:
α)
Tην αποτελεσματική αξιοποίηση της ήδη εγκεκριμένης χρηματοδότησης της ΕΕ, κυρίως μέσω του Ταμείου
Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ),
β)
Τις σημαντικές επενδύσεις που έχουν δρομολογηθεί,
γ)
Τη συσσωρευμένη ρευστότητα στην οικονομία που σχετίζεται κυρίως με τα εκτεταμένα μέτρα κρατικής στήριξης
της περιόδου της πανδημίας,
δ)
Τη μείωση της ανεργίας το 2022 στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δώδεκα ετών ,
ε)
Τις θετικές εξελίξεις στον τουριστικό κλάδο και τις ισχυρές επενδυτικές ροές,
στ)
Τη πιθανή θετική εξέλιξη, που σχετίζεται με την επίδραση της αύξησης των επιτοκίων στην κερδοφορία του
Ομίλου.
(περαιτέρω πληροφορίες παρέχονται επίσης στην ενότητα «Μακροοικονομικές προοπτικές και κίνδυνοι»)
Η Διοίκηση του Ομίλου και το Διοικητικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη τραπεζική αναταραχή σε
ορισμένες αγορές, πραγματοποίησε μια προληπτική εσωτερική επανεξέταση του επιχειρηματικού μοντέλου της
Eurobank για να επιβεβαιώσει τη διατήρηση της ανθεκτικότητάς του σε τέτοιες πιθανές εξωτερικές αναταράξεις και
διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι το εν λόγω μοντέλο υποστηρίζεται επαρκώς από ορθές επιχειρηματικές πρακτικές,
διαφοροποιημένες δραστηριότητες και συνετές μεθόδους διαχείρισης κινδύνου. Η σταθερότητα του
επιχειρηματικού μοντέλου λειτουργίας του Ομίλου και η ισχυρή χρηματοοικονομική του θέση επίσης αντανακλάται/
υποστηρίζεται περαιτέρω από τις παρακάτω σημαντικές παραμέτρους:
α)
η αύξηση του επιπέδου των υψηλής ποιότητας άμεσα ρευστοποιήσιμων στοιχείων ενεργητικού του Ομίλου που
συνδέονται, μεταξύ άλλων, με την ανθεκτικότητα των καταθέσεων λιανικής (retail) και με την έκδοση
πιστωτικών τίτλων στις χρηματαγορές, οδηγώντας τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας (LCR) σε 173%,
υπερβαίνοντας σημαντικά το ελάχιστο όριο (100%) που έχει τεθεί από τις εποπτικές αρχές,
β)
το ευρύ και διαφοροποιημένο μείγμα καταθέσεων, το οποίο περιλαμβάνει μια σημαντική καταθετική βάση
πελατών retail, που αντιστοιχεί στο 70% περίπου των συνολικών καταθέσεων (σε επίπεδο Τράπεζας),
γ)
το υπό ορθή διαχείριση χαρτοφυλ άκιο χρεωστικών τίτλων, που αποτελεί το 16% του συνόλου του ενεργητικού
και περιλαμβάνει κυρίως επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα των χωρών της ΕΕ και σε τίτλους επενδυτικής
βαθμίδας. Ο επιτοκιακός κίνδυνος του χαρτοφυλακίου έχει σε μεγάλο βαθμό αντισταθμισ τεί,
δ)
η χαμηλή έκθεση σε επιτοκιακό κίνδυνο του βασικού τραπεζικού χαρτοφυλακίου του, καθώς η συντριπτική
πλειονότητα των περιουσιακών στοιχείων είναι δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, τα οποία φέρουν πολύ μικρό
κίνδυνο επιτοκίου και δάνεια σταθερού επιτοκίου, με τον επιτοκιακό κίνδυνο να αντισταθμίζεται σε μεγάλο
βαθμό,
ε)
η ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια, η ικανότητα δημιουργίας κερδών και ο υψηλός δείκτης κάλυψης NPE,
στ)
ο δείκτης MREL, ο οποίος στο τέλος του 2022 ανήλθε σε 23,1% και, proforma με την έκδοση ομολόγου υψηλής
εξοφλητικής προτεραιότητας (senior preferred) ονομαστικής αξίας €500 εκατ. τον Ιανουάριο 2023, σε 24,3%,
υπερβαίνοντας τον μη δεσμευτικό στόχο MREL 22,9% από την 1 Ιανουαρίου 2024,
ζ)
ένα ισχυρό εσωτερικό πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων και διακυβέρνησης για την αποτελεσματική
παρακολούθηση και τον μετριασμό των κινδύνων, καθώς και υψηλό επίπεδο δέσμευσης του Διοικητικού
Συμβουλίου για την ευθυγράμμιση του επιχειρηματικού μοντέλου με τις ορθές λειτουργίες διαχείρισης και
ελέγχου κινδύνων,
η)
το ολοκληρωμένο ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο της ΕΕ που εφαρμόζεται ακόμη και για μικρού μεγέθους
τράπεζες.
Κεφαλαιακή Επάρκεια
Την 31 Δεκεμβρίου 2022, τα συνολικά εποπτικά κεφάλαια του Ομίλου ανήλθαν σε €8 δις (31 Δεκ. 2021: €6,4 δις) και
αποτέλεσαν το 19,2% (total CAD) του σταθμισμένου ενεργητικού (Risk Weighted Assets – RWA) (Δεκ. 2021: 16,1%),
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
4
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
έναντι του δείκτη CAD Overall Capital Requirements (OCR) 14,39%
3
. Αντίστοιχα, ο δείκτης κεφαλαίου κοινών
μετοχών της κατηγορίας 1 (CET1) διαμορφώθηκε σε 16% του σταθμισμένου ενεργητικού (Δεκ. 2021: 13,7%), έναντι
δείκτη CET1 OCR 9,57%
3
. Την ίδια ημερομηνία, ο δείκτης fully loaded CET1 (πλήρης εφαρμογής CET1) του Ομίλου,
με βάση την πλήρη εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ το 2025, θα ήταν 15,2% (Δεκ. 2021: 12,7%). Pro forma
με την ολοκλήρωση του Project ‘Solar’, οι συνολικοί δείκτες CAD και CET1 θα ανέρχονταν σε 19% και 16%
αντιστοίχως.
Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών του Ομίλου για την βελτιστοποίηση των εποπτικών του κεφαλαίων, τον Δεκέμβριο
του 2022, η Τράπεζα προχώρησε στην ολοκλήρωση της τρίτης συνθετικής συναλλαγής μεταφοράς κινδύνου
(συναλλαγή «Wave IΙΙ») με τη μορφή χρηματοοικονομικής εγγύησης, η οποία παρέχει πιστωτική προστασία επί του
μεσαίου τμήματος ζημιών χαρτοφυλακίου ενήμερων δανείων προς τη ναυτιλία ύψους $1,7 δις, η οποία είχε ως
αποτέλεσμα κεφαλαιακό όφελος 40 μονάδων βάσης (σημείωση 20 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων).
Την 31 Δεκεμβρίου 2022, ο δείκτης MREL της Τράπεζας σε ενοποιημένη βάση ανέρχεται σε 23,07% του
σταθμισμένου ενεργητικού, υπερβαίνοντας τον ενδιάμεσο δεσμευτικό στόχο για το δείκτη MREL για το 2022 που
ανέρχεται σε 18,21% καθώς επίσης και τον ενδιάμεσο μη δεσμευτικό στόχο για το δείκτη MREL ύψους 20,48%, που
ισχύει από την 1 Ιανουαρίου του 2023 (σημείωση 4 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων). Σύμφωνα με
την απόφαση SREP του 2022, στο πρώτο τρίμηνο του 2023, ο Όμιλος υποχρεούται να τηρεί δείκτη κεφαλαίου
κοινών μετοχών της Κατηγορίας 1 τουλάχιστον στο 9,75% και συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας τουλάχιστον
στο 14,45% (Συνολική Κεφαλαιακή Απαίτηση - OCR), συμπεριλαμβανομένης της Συνδυασμένης Απαίτησης
Αποθέματος Ασφαλείας 3,7 0%.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αρ. 575/2013 (CRR), οι αναβαλλόμενες φορολογικές
απαιτήσεις (DTAs), που βασίζονται στην μελλοντική κερδοφορία και υπερβαίνουν συγκεκριμένα όρια, αφαιρούνται
κατά τον υπολογισμό του CET1 κεφαλαίου. Αυτή η μεθοδολογία θα εφαρμοστεί σταδιακά μέχρι το 2025. Η ψήφιση
του άρθρου 27Α του Νόμου 4172/2013, όπως ισχύει, προβλέπει για τα Ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα ότι οι επιλέξιμες
DTAs υπολογίζονται επί (α) των ζημιών από τη συμμετοχή της Τράπεζας στο πρόγραμμα PSI και στο πρόγραμμα
επαναγοράς των νέων τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου και (β) του συνολικού ποσού: (i) του αναπόσβεστου
υπολοίπου των οριστικών ζημιών από διαγραφές και πωλήσεις δανείων, (ii) των λογιστικών διαγραφών δανείων ή
πιστώσεων και (iii) των υπολειπόμενων συσσωρευμένων προβλέψεων και λοιπών ζημιών γενικά λόγω πιστωτικού
κινδύνου που είχαν λογισθεί έως την 30 Ιουνίου 2015 και μπορούν να μετατραπούν σε οριστικές και εκκαθαρισμένες
απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου (tax credits), εάν το λογιστικό, μετά από φόρους αποτέλεσμα της
Τράπεζας για τη χρήση είναι ζημιά. Αυτή η νομοθετική διάταξη επέτρεψε στα Ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα,
συμπεριλαμβανομένης και της Τράπεζας, να μην αφαιρούν τα επιλέξιμα DTAs από το CET1 κεφάλαιο αλλά να τις
αναγνωρίζουν ως 100% σταθμισμένα στοιχεία ενεργητικού, με θετική επίδραση στη κεφαλαιακή τους θέση. Την 31
Δεκεμβρίου 2022, τα DTAs της Τράπεζας που πληρούν τα κριτήρια για μετατροπή σε οριστικές και εκκαθαρισμένες
απαιτήσεις έναντι του Ελληνικού Δημοσίου ανέρχονται σε €3.402 εκατ. (Δεκ. 2021: €3.547 εκατ.) (σημ. 13 των
ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων). Μια ενδεχόμενη αλλαγή στον εποπτικό χειρισμό των επιλέξιμων
αναβαλλόμενων DTAs ως οριστικών και εκκαθαρισμένων απαιτήσεων (tax credits), μπορεί να έχει δυσμενή
επίπτωση στη κεφαλαιακή θέση του Ομίλου.
Άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με τον κλιματικό κίνδυνο
Ο Όμιλος συμμετείχε στην εποπτική άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με τους κλιματικούς
κινδύνους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT), που πραγματοποιήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η εν
λόγω εποπτική άσκηση του 2022 για τους κλιματικούς κινδύνους, αξιολόγησε κατά πόσο οι τράπεζες είναι
προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα. Συνολικά 104 σημαντικές τράπεζες
συμμετείχαν στην άσκηση η οποία αποτελούνταν από τρεις ενότητες στις οποίες οι τράπεζες παρείχαν
πληροφόρηση αναφορικά με: α) τις δυνατότητες τους αναφορικά με την προσομοίωση ακραίων καταστάσεων σε
σχέση με τους κλιματικούς κινδύνους, β) την εξάρτησή τους από κλάδους που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα
και γ) την απόδοσή τους κάτω από διαφορετικά σενάρια και διάφορους χρονικούς ορίζοντες. Η άσκηση, η οποία
ήταν μέρος του ευρύτερου σχεδίου δράσης της ΕΚΤ για το κλίμα, δεν ήταν άσκηση κεφαλαιακής επάρκειας, αλλά
περισσότερο άσκηση εκμάθησης για τις τράπεζες και τις εποπτικές αρχές, που αποσκοπούσε στον εντοπισμό
αδύναμων σημείων και βέλτιστων πρακτικών καθώς και στην παροχή καθοδήγησης στις τράπεζες για την πράσινη
μετάβαση. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Όμιλος ολοκλήρωσε επιτυχώς την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων
σε σχέση με τους κλιματικούς κινδύνους για το 2022.
Τον Ιούλιο του 2022, η ΕΚΤ εξέδωσε συγκεντρωτικά αποτελέσματα για την άσκηση προσομοίωσης ακραίων
καταστάσεων σε σχέση με τους κλιματικούς κινδύνους, βάσει των οποίων οι τράπεζες θα πρέπει να εστιάσουν
περισσότερο στον κλιματικό κίνδυνο. Επιπροσθέτως, όλες οι οντότητες που συμμετείχαν, συμπεριλαμβανομένου
του Ομίλου, έλαβαν ξεχωριστή ανατροφοδότηση και αναμένεται να ενεργήσουν ακολούθως, σύμφωνα με τις
βέλτιστες πρακτικές για την διαχείριση των κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων που δημοσίευσε η ΕΚΤ το
Νοέμβριο του 2022 και τις βέλτιστες πρακτικές για ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων σε σχέση με
τους κλιματικούς κινδύνους που δημοσιεύθηκαν το Δεκέμβριο του 2022. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο Όμιλος
σημείωσε σημαντική πρόοδο ως προς την ενσωμάτωση ενός πλαισίου άσκησης προσομοίωσης για τους
κλιματικούς κινδύνους, με μία συνολική απόδοση σύμφωνη με την μέση απόδοση των Ευρωπαϊκών Τραπεζών. Ο
Όμιλος συνεχίζει να εργάζεται για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης του αναφορικά με τους κλιματικούς
κινδύνους και την περαιτέρω ενσωμάτωση τους στην επιχειρηματική του στρατηγική και στις πρακτικές διαχείρισης
3
και Αξιολόγησης (TSCR) και της συνδυαστικής απαίτησης κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας (combined capital buffer requirement).
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
5
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
κινδύνων καθώς και να υποστηρίζει του πελάτες του ως προς την κλιματική μετάβαση και την βιώσιμη
επιχειρηματική ανάπτυξη.
Άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων («stress test») των τραπεζών της ΕΕ για το 2023
Τον Ιανουάριο 2023, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) ξεκίνησε το stress test των τραπεζών της ΕΕ για το 2023,
το οποίο έχει σχεδιαστεί να παράσχει σημαντικά στοιχεία για την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας του Ευρωπαϊκού
τραπεζικού τομέα στο τρέχον αβέβαιο και διαρκώς μεταβαλλόμενο μακροοικονομικό περιβάλλον.
Η άσκηση συντονίζεται από την ΕΑΤ σε συνεργασία με την ΕΚΤ και τις εθνικές εποπτικές αρχές και διεξάγεται
σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΑΤ. Πραγματοποιείται βάσει των στοιχείων του τέλους του 2022 και αξιολογεί
την επίδοση των τραπεζών της ΕΕ σε ένα βασικό και ένα δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο, που καλύπτει την
περίοδο από το 2023 έως το 2025. Το βασικό σενάριο για τις χώρες της ΕΕ βασίζεται στις προβλέψεις των εθνικών
κεντρικών τραπεζών της ΕΕ του Δεκεμβρίου 2022. Το δυσμενές σενάριο, αν και δεν είναι πιθανό να
πραγματοποιηθεί, χρησιμοποιείται προκειμένου να αξιολογηθεί η ανθεκτικότητα των τραπεζών σε ένα υποθετικά
δυσμενές σενάριο σημαντικής επιδείνωσης στη συνολική προοπτική της οικονομίας και των χρηματοοικονομικών
αγορών τα επόμενα τρία χρόνια. Το ανωτέρω, ειδικότερα απεικονίζει ένα δυσμενές σενάριο που σχετίζεται με μία
υποθετική επιδείνωση των γεωπολιτικών εξελίξεων, οδηγώντας σε σημαντική μείωση του ΑΕΠ με πληθωρισμό που
εμμένει και υψηλά επιτόκια. Από πλευράς μείωσης του ΑΕΠ, το δυσμενές σενάριο του 2023 είναι το πιο αυστηρό
που έχει χρησιμοποιηθεί σε άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της ΕΕ έως τώρα. Ο Όμιλος της
Eurobank Holdings θα συμμετάσχει στην άσκηση προσομοίωσης που διεξάγει η ΕΑΤ.
Παράλληλα, η ΕΚΤ θα πραγματοποιήσει τη δική της άσκηση προσομοίωσης για έναν αριθμό μεσαίου μεγέθους
τραπεζών που είναι υπό την άμεση εποπτεία της και δεν περιλαμβάνονται στην άσκηση προσομοίωσης που διεξάγει
η ΕΑΤ.
Η ΕΑΤ αναμένεται να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της άσκησης στα τέλη Ιουλίου 2023. Τα αποτελέσματα της
άσκησης προσομοίωσης θα χρησιμοποιηθούν για να επικαιροποιήσουν την κεφαλαιακή κατεύθυνση του Πυλώνα
2 της κάθε τράπεζας (Pillar 2 Guidance), στο πλαίσιο του SREP, ενώ τα ποιοτικά ευρήματα στις αδυναμίες που θα
εντοπιστούν στις πρακτικές των ασκήσεων προσομοίωσης των τραπεζών θα μπορούσαν επιπροσθέτως να
επηρεάσουν την Απαίτηση του Πυλώνα 2.
Δραστηριότητες στο εξωτερικό
Ο Όμιλος έχει σημαντική παρουσία σε τέσσερις χώρες εκτός Ελλάδας. Ειδικότερα δραστηριοποιείται στην Κύπρο,
όπου παρέχει υπηρεσίες Τραπεζικής Επιχειρήσεων, Private Banking, Τραπεζικής διεθνών εταιριών και τραπεζικών
υπηρεσιών στη Ναυτιλία μέσω ενός δικτύου 8 επιχειρηματικών κέντρων. Στο Λουξεμβούργο, παρέχει υπηρεσίες
Private Banking και Τραπεζικής Επιχειρήσεων. Επίσης, η θυγατρική τράπεζα στο Λουξεμβούργο λειτουργεί
υποκατάστημα στο Λονδίνο. Στις χώρες Βουλγαρία και Σερβία δραστηριοποιείται στους τομείς της Τραπεζικής
Ιδιωτών και Επιχειρήσεων, της Διαχείρισης Περιουσίας και της Επενδυτικής Τραπεζικής, μέσω ενός δικτύου 306
καταστημάτων και επιχειρηματικών κέντρων.
Το Δεκέμβριο 2021, η συγχώνευση της θυγατρικής της Τράπεζας στη Σερβία, Eurobank a.d. Beograd («Eurobank
Serbia») με την Direktna Banka a.d. Kragujevac («Direktna») ολοκληρώθηκε, αφού ελήφθησαν όλες οι
απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές και η συνενωμένη Τράπεζα μετονομάστηκε σε Eurobank Direktna
a.d.
Την 2 Μαρτίου 2023, η Τράπεζα ανακοίνωσε ότι υπέγραψε δεσμευτική συμφωνία (συμφωνία αγοράς μετοχών)
με την ΑΙΚ Banka a.d. Beograd («ΑΙΚ») για την πώληση της συμμετοχής της θυγατρικής της Τράπεζας στη Σερβία,
Eurobank Direktna a.d. (η «Συναλλαγή»). Η Συναλλαγή είναι σύμφωνη με τη στρατηγική της Eurobank για να
κατευθύνει κεφάλαια σε επενδύσεις με προοπτικές υψηλότερων αποδόσεων (απόδοση καθαρής λογιστικής αξίας
ενσώματων στοιχείων ενεργητικού - RoTBV) και να ενισχύσει περαιτέρω την παρουσία της στις κύριες αγορές που
δραστηριοποιείται. Με βάση τη συμφωνία, το 100% της Eurobank Direktna αποτιμήθηκε σε €280 εκατ. Η Συναλλαγή
αναμένεται να συνεισφέρει περίπου 50bps στον δείκτη CET1 της Τράπεζας (με βάση τον δείκτη του τρίτου τριμήνου
2022), που αντανακλά κυρίως την απελευθέρωση των σχετικών RWAs (Σύνολο Σταθμισμένου Ενεργητικού).
Αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2023, αναμένοντας τις εγκρίσεις από όλες τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.
Την 30 Δεκεμβρίου 2022, η Τράπεζα ανακοίνωσε την απόκτηση ενός ποσοστού 3,2% στην Ελληνική Τράπεζα
Δημόσια Εταιρεία («Ελληνική Τράπεζα») και ως αποτέλεσμα αυξήθηκε το ποσοστό συμμετοχής στην «Ελληνική
Τράπεζα» σε 15,8%. Επιπλέον, την 1 Δεκεμβρίου 2022, η Τράπεζα ανακοίνωσε τη σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας
μετοχών με τη Wargaming Group Limited, βάσει της οποίας συμφώνησε να αποκτήσει πρόσθετο ποσοστό 13,41%
στην «Ελληνική Τράπεζα», η οποία υπόκεινται σε κανονιστικές εγκρίσεις. Την 4 Απριλίου 2023, μετά την τη λήψη των
σχετικών κανονιστικών εγκρίσεων, η ανωτέρω απόκτηση ολοκληρώθηκε και συνεπώς η συμμετοχή της στην
«Ελληνική Τράπεζα» ανήλθε σε 29,2%. Κατόπιν αυτού, από το δεύτερο τρίμηνο του 2023, η «Ελληνική Τράπεζα» θα
λογιστικοποιείται στις ενοποιημένες Οικονομικές καταστάσεις ως συγγενής εταιρεία του Ομίλου. Η εν λόγω
επένδυση είναι εναρμονισμένη με τη στρατηγική του Ομίλου να ενισχύσει περαιτέρω την παρουσία του στις βασικές
αγορές στις οποίες διατηρεί στρατηγικό ενδιαφέρον (επιπλέον πληροφορίες παρέχονται στη σημείωση 22 των
ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων).
Παράλληλα, προχωράει σύμφωνα με το πλάνο η εγκατάσταση του νέου τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο
(Temenos). Με το έργο αυτό επιτυγχάνεται ο τεχνολογικός μετασχηματισμός της Eurobank Cyprus ο οποίος
αποσκοπεί στην ενδυνάμωση της λειτουργικότητας και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας εξασφαλίζοντας
κατά τον τρόπο αυτό τη βέλτιστη εμπειρία του πελάτη, στο νέο ψηφιακό κόσμο.
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
6
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
Την 9 Δεκεμβρίου 2022, η Eurobank Holdings ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας για την απόκτηση της BNP
Paribas Personal Finance Bulgaria (η «Επιχείρηση») από την θυγατρική της Τράπεζας στη Βουλγαρία, Eurobank
Bulgaria A.D. («Postbank»). Η συναλλαγή είναι εναρμονισμένη με την στρατηγική του Ομίλου για περαιτέρω
ενίσχυση της θέσης της «Postbank» στον κλάδο της λιανικής στη Βουλγαρία και αναμένεται να επιβαρύνει τους
δείκτες εποπτικών κεφαλαίου του Ομίλους κατά περίπου 25 μονάδες βάσης, που αντανακλά κυρίως την αύξηση
του RWA του Ομίλου. Η ολοκλήρωση της συναλλαγής υπόκεινται στη λήψη των απαιτούμενων κανονιστικών
εγκρίσεων (επιπλέον πληροφορίες παρέχονται στη σημείωση 23.1 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων).
Οι θετικές προοπτικές παραμένουν σε ισχύ παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Παρόλο που οι Διεθνείς
Δραστηριότητες του Ομίλου δεν έχουν άμεση έκθεση στις δύο αυτές χώρες, η επιδείνωση των βασικών
μακροοικονομικών μεγεθών, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και παγκόσμιο επίπεδο θα έχει επίπτωση στις τοπικές
οικονομίες. Οι Διεθνείς Δραστηριότητες του Ομίλου είναι σε θέση να απορροφήσουν τους όποιους κλυδωνισμούς
και να θωρακίσουν την κερδοφορία τους υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τις τοπικές κοινωνίες.
Διαχείριση κινδύνων
Ο Όμιλος αναγνωρίζει ότι η ανάληψη κινδύνων είναι ένα αναπόσπαστο μέρος των δραστηριοτήτων του για την
επίτευξη των στρατηγικών και επιχειρηματικών του στόχων. Ως εκ τούτου, η Διοίκηση του Ομίλου έχει θεσπίσει
επαρκείς μηχανισμούς για την έγκαιρη αναγνώριση των κινδύνων και την αξιολόγηση των πιθανών επιπτώσεών
τους στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει.
Λόγω του ότι οι οικονομικές, τραπεζικές, κανονιστικές και λειτουργικές συνθήκες διαρκώς εξελίσσονται και
μεταβάλλονται, ο Όμιλος έχει υιοθετήσει μηχανισμούς διαχείρισης κινδύνων με στόχο τη συνεχή και βέλτιστη
προσαρμογή του στο περιβάλλον αυτό. Η δομή, οι εσωτερικές διαδικασίες και οι υφιστάμενοι μηχανισμοί ελέγχου
της Τράπεζας διασφαλίζουν τόσο την αρχή της ανεξαρτησίας όσο και την άσκηση επαρκούς εποπτείας.
Η αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων αποτελεί βασική προτεραιότητα της Διοίκησης, όπως επίσης και ένα
σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τον Όμιλο. Ως εκ τούτου, ο Όμιλος έχει διαθέσει σημαντικά μέσα για την
αναβάθμιση των πολιτικών, μεθόδων και υποδομών του, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις
απαιτήσεις της ΕΚΤ και του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRΒ), με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής
Αρχής Τραπεζών (European Banking Authority - EBA) και της Επιτροπής της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία,
και τις βέλτιστες διεθνείς τραπεζικές πρακτικές. Ο Όμιλος εφαρμόζει μια σαφώς προσδιορισμένη εγκριτική
διαδικασία πιστοδοτήσεων, ανεξάρτητες αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών και
αποτελεσματικές πολιτικές διαχείρισης για όλους τους σημαντικούς κινδύνους στους οποίους εκτίθεται, στην Ελλάδα
και σε κάθε χώρα όπου δραστηριοποιείται. Οι πολιτικές διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζονται από τον Όμιλο
αναθεωρούνται σε τακτική βάση.
Η Στρατηγική Κινδύνων και Κεφαλαίου του Ομίλου, περιγράφει την κατεύθυνση του Ομίλου σχετικά με θέματα
διαχείρισης κινδύνων και κεφαλαίων, την αποστολή και τους στόχους της διαχείρισης κινδύνων, τους ορισμούς των
κινδύνων, τις βασικές αρχές διαχείρισης κινδύνων, το πλαίσιο διακυβέρνησης της διαχείρισης κινδύνων, τους
στρατηγικούς στόχους και τις κύριες διοικητικές πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου
διαχείρισης κινδύνων.
Η διαχείριση κινδύνων είναι βασικό στοιχείο της εταιρικής κουλτούρας του οργανισμού. Η Διαχείριση Κινδύνων
παρέχει το πλαίσιο, τις διαδικασίες και την καθοδήγηση που επιτρέπουν σε όλους τους εργαζομένους να εντοπίζουν,
να διαχειρίζονται και να παρακολουθούν προληπτικά τους κινδύνους στους δικούς τους τομείς και να βελτιώνουν
τον έλεγχο και το συντονισμό της ανάληψης κινδύνων στη Μονάδα τους. Η συνεχής εκπαίδευση, η επικοινωνία και
η ευαισθητοποίηση πραγματοποιούνται μέσω ειδικών προγραμμάτων εκπαίδευσης, μηνιαίων συναντήσεων,
ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και άλλων πρωτοβουλιών. Ο Όμιλος εφαρμόζει επίσης πολιτική για την
αντιμετώπιση των κινδύνων που σχετίζονται με την εισαγωγή, τις σημαντικές μεταβολές και την περιοδική
παρακολούθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών του.
Το μέγιστο ύψος των κινδύνων που προτίθεται να αναλάβει ο Όμιλος για την επιδίωξη των στρατηγικών του στόχων
καθορίζεται στο εσωτερικό έγγραφο «Πλαίσιο διάθεσης για ανάληψη κινδύνων» μέσω ποσοτικών και ποιοτικών
διατυπώσεων, που συμπεριλαμβάνουν και συγκεκριμένα όρια ανοχής ανά είδος κινδύνου. Οι βασικοί στόχοι του
προσδιορισμού της διάθεσης ανάληψης κινδύνων εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις εποπτικές απαιτήσεις, τη
διασφάλιση της απρόσκοπτης συνέχισης των δραστηριοτήτων του Ομίλου, και τη διατήρηση ισχυρής κεφαλαιακής
επάρκειας σε συνδυασμό με την επίτευξη υψηλής αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων. Το επίπεδο για ανάληψη
κινδύνων επικοινωνείται με σαφήνεια σε όλο τον Όμιλο, καθορίζοντας την κουλτούρα διαχείρισης κινδύνου, και
διαμορφώνοντας τη βάση στην οποία οι πολιτικές κινδύνου και τα αντίστοιχα όρια αυτών καθορίζονται, τόσο σε
επίπεδο Ομίλου όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Μέσα στα πλαίσια ανάληψης κινδύνου (Risk Appetite
Framework), η Τράπεζα έχει περαιτέρω βελτιώσει την διαδικασία αναγνώρισης κινδύνων καθώς και την
μεθοδολογία αξιολόγησης του βαθμού σημαντικότητάς τους.
Ο εντοπισμός και η αξιολόγηση όλων των κινδύνων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την αποτελεσματική Διαχείριση
Κινδύνων. Ο Όμιλος στοχεύοντας να εξασφαλίσει μια συνολική εικόνα για τους κινδύνους που συνδέονται με την
υλοποίηση της στρατηγικής του, αναγνωρίζει τις νέες εξελίξεις έγκαιρα και αξιολογεί τις πιθανές επιπτώσεις.
Στο πλαίσιο της περαιτέρω ενίσχυσης του υφιστάμενου Πλαισίου Διαχείρισης Λειτουργικού Κινδύνου σύμφωνα με
αυξημένες ρυθμιστικές απαιτήσεις όπως ορίζονται στις: i) Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΑΤ για την εσωτερική
διακυβέρνηση (2021) βάσει της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ, (ii) Αναθεωρήσεις της BCBS στις Αρχές για τη Σωστή
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
7
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
Διαχείριση των Λειτουργικών Κινδύνων (2021), (iii) Αρχές της BCBS για τη Λειτουργική Ανθεκτικότητα και (iv)
Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΑΤ σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων ΤΠΕ και ασφάλειας EBA/GL/2019/04, ο Όμιλος
έχει αποφασίσει να προχωρήσει στην ολιστική διαχείριση των μη χρηματοοικονομικών κινδύνων (NFR), οι οποίοι
περιλαμβάνουν όλους τους λειτουργικούς κινδύνους καθώς και συγκεκριμένους πρόσθετους κινδύνους, όπως ο
στρατηγικός κίνδυνος και ο κίνδυνος φήμης. Η διαχείριση των NFR περιλαμβάνει εντοπισμό, αξιολόγηση και
μετριασμό κινδύνου, εφαρμόζοντας ανεξάρτητη εποπτεία και αποτελεσματική κουλτούρα κινδύνου ώστε να
διασφαλίσει ότι οι επιχειρηματικοί στόχοι επιτυγχάνονται εντός των ορίων ανοχής για τους NFR, που απεικονίζεται
στις Πολιτικές και τις Κατευθυντήριες Γραμμές του Ομίλου.
Η Επιτροπή Κινδύνων (ΕΚ - BRC) του ΔΣ έχει ως αρμοδιότητα να υποστηρίζει το ΔΣ και να διασφαλίζει ότι ο Όμιλος
έχει μια σαφώς καθορισμένη στρατηγική διαχείρισης κινδύνων σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο και τη
διάθεση ανάληψης κινδύνου. Η ΕΚ του ΔΣ αξιολογεί το προφίλ κινδύνων του Ομίλου, παρακολουθεί τη
συμμόρφωση με τα εγκεκριμένα επίπεδα διάθεσης και ανεκτικότητας ανάληψης κινδύνων και διασφαλίζει ότι ο
Όμιλος έχει εφαρμόσει ένα πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου με τις κατάλληλες μεθοδολογίες, εργαλεία
μοντελοποίησης, πηγές δεδομένων, καθώς και επαρκές και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό για να εντοπίζει,
αξιολογεί, παρακολουθεί και να μετριάζει τους κινδύνους. Επιπλέον στην ΕΚ έχουν παρασχεθεί συγκεκριμένες
εγκριτικές αρμοδιότητες. Η ΕΚ αποτελείται από πέντε (5) μη εκτελεστικούς διευθυντές, συνεδριάζει τουλάχιστον σε
μηνιαία βάση και αναφέρεται στο ΔΣ σε τριμηνιαία βάση και σε έκτακτες περιπτώσεις όταν κρίνεται αναγκαίο.
Η Εκτελεστική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων (Management Risk Committee - MRC) είναι μια διοικητική επιτροπή
που συστήθηκε από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και η κύρια ευθύνη της είναι η επίβλεψη του πλαισίου διαχείρισης
κινδύνων του Ομίλου. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η MRC υποβάλλει αναφορές προς την ΕΚ του ΔΣ για
θέματα που σχετίζονται με κινδύνους και εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της. Η MRC υποστηρίζει τον Γενικό Διευθυντή
Διαχείρισης Κινδύνων (GCRO) του Ομίλου να αναγνωρίζει τους σημαντικούς κινδύνους και να τους θέτει άμεσα
υπόψη της ΕΚ του ΔΣ, καθώς και να διασφαλίζει ότι οι ισχύουσες πολιτικές και διαδικασίες είναι επαρκείς για την
ορθή διαχείριση των κινδύνων και τη συμμόρφωση με τις εποπτικές απαιτήσεις.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας άσκησης προσομοίωσης (stress testing) για τον κλιματικό κίνδυνο, η MRC είναι
υπεύθυνη να επανεξετάσει και να συμφωνήσει σχετικά με τους σημαντικούς κλιματικούς κινδύνους που εντοπίζονται
στη διαδικασία προσδιορισμού του κινδύνου, καθώς και με τα σενάρια μετάβασης και τα γεγονότα φυσικού
κινδύνου που αναπτύχθηκαν στη διαδικασία σχεδιασμού των σεναρίων. Σε συνέχεια της έγκρισης από την MRC,
προτείνονται οι κατάλληλες ενέργειες διαχείρισης στην Διοικητική Επιτροπή ("ExBo") και έπειτα στην ΕΚ για
επανεξέταση και έγκριση.
Η Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων του Ομίλου, με επικεφαλής τον GCRO, ενεργεί ανεξάρτητα από τις
επιχειρηματικές μονάδες και είναι υπεύθυνη για την αναγνώριση, αξιολόγηση, παρακολούθηση, επιμέτρηση και
διαχείριση των κινδύνων στους οποίους εκτίθεται ο Όμιλος. Αποτελείται από τη Γενική Διεύθυνση Πίστης (GCGD)
του Ομίλου, τον Τομέα Πιστωτικού Ελέγχου του Ομίλου (GCCS), τον Τομέα Ελέγχου Κεφαλαιακής Επάρκειας
Πιστωτικού Κινδύνου του Ομίλου (GCRCACS), τον Τομέα Διαχείρισης Κινδύνων Αγοράς και Κινδύνου
Αντισυμβαλλόμενου (GMCRS), τον Τομέα Λειτουργικών Κινδύνων του Ομίλου (GORS), τον Τομέα Επικύρωσης και
Διακυβέρνησης Υποδειγμάτων του Ομίλου (GMVGS), τη Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Λειτουργιών
Διαχείρισης Κίνδυνου του Ομίλου (GRMSPO), τον Τομέα Εποπτικών Σχέσεων & Σχεδιασμού Εξυγίανσης (SRRPS),
τη Διεύθυνση Κλιματικών Κινδύνων του Ομίλου (GCRD) και τη Διεύθυνση ανάλυσης Κινδύνω ν (RAD).
Ως μέρος του συνολικού συστήματος εσωτερικών δικλείδων ασφαλείας, η Eurobank Ergasias Services and
Holdings S.A. έχει συνάψει συμφωνία παροχής υπηρεσιών (Service Level Agreement - SLA) με την Eurobank S.A.
(θυγατρική Τράπεζα του Ομίλου) προκειμένου να λαμβάνει υποστηρικτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε όλους
τους τομείς διαχείρισης κινδύνων που αναλαμβάνει ο Όμιλος.
Οι πιο σημαντικοί τύποι κινδύνων που αντιμετωπίζονται από τις λειτουργίες διαχείρισης κινδύνων του Ομίλου είναι:
Πιστωτικός Κίνδυνος
Ο Όμιλος εκτίθεται σε πιστωτικό κίνδυνο, που περιλαμβάνει τον κίνδυνο ζημιάς λόγω αδυναμίας του
αντισυμβαλλόμενου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις πληρωμών του κατά την ημερομηνία λήξης τους. Επίσης, ο
πιστωτικός κίνδυνος συνδέεται με τον κίνδυνο της χώρας και τον κίνδυνο διακανονισμού. O πιστωτικός κίνδυνος
του Ομίλου προκύπτει κυρίως από το δανεισμό ιδιωτών και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των
παρεχομένων μέσων προστασίας όπως χρηματοοικονομικές εγγυήσεις και πιστωτικές επιστολές, καθώς και από
άλλες δραστηριότητες, όπως επενδύσεις σε χρεωστικούς τίτλους, εμπορικές δραστηριότητες, δραστηριότητες σε
κεφαλαιαγορές και δραστηριότητες διακανονισμού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πιστωτικός κίνδυνος είναι ο
κυριότερος κίνδυνος στον οποίο εκτίθεται ο Όμιλος, η ενεργή διαχείριση και παρακολούθηση του έχει ανατεθεί σε
εξειδικευμένες μονάδες κινδύνου, οι οποίες αναφέρονται στον GCRO.
Οι διαδικασίες ελέγχου και έγκρισης των πιστοδοτήσεων και αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των
πιστούχων είναι κεντροποιημένες τόσο στην Ελλάδα όσο και στις διεθνείς δραστηριότητες ακολουθώντας την αρχή
“four-eyes principle” και τις συγκεκριμένες οδηγίες που αναφέρονται στο Εγχειρίδιο Πιστωτικής Πολιτικής και στο
Πλαίσιο Διάθεσης για Ανάληψη Κινδύνων. Ο διαχωρισμός των καθηκόντων διασφαλίζει την ανεξαρτησία μεταξύ
των στελεχών που είναι υπεύθυνοι για την σχέση με τον πελάτη, την διαδικασία έγκρισης και εκταμίευσης του
δανείου, καθώς και την παρακολούθηση αυτού σε όλη τη διάρκεια του. Η διαδικασία έγκρισης των πιστοδοτήσεων
των επιχειρηματικών δανείων είναι κεντροποιημένη και πραγματοποιείται μέσω επιτροπών πιστοδοτήσεων με
κλιμακούμενα εγκριτικά όρια, με σκοπό την αξιολόγηση και τον περιορισμό του πιστωτικού κινδύνου στο μέγιστο
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
8
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
δυνατό βαθμό. O Όμιλος χρησιμοποιεί μοντέλα αξιολόγησης των επιχειρήσεων -πιστούχων (rating models),
προκειμένου να υπολογιστεί η πιστοληπτική διαβάθμισή τους η οποία αντικατοπτρίζει τον ενεχόμενο πιστωτικό
κίνδυνο. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι το μοντέλο Moody’s Risk Analyst («MRA»), που χρησιμοποιείται κυρίως
σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον βιομηχανικό και εμπορικό τομέα, και τα μοντέλα της ειδικής
διαβάθμισης (slotting) τα οποία χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση του κινδύνου εξειδικευμένων
χρηματοδοτήσεων επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου (χαρτοφυλάκιο ναυτιλίας, ακίνητης περιουσίας και
χρηματοδότησης έργων) με συναλλαγές χρηματοοικονομικών όρων περίφραξης (ring fenced transactions). Η
αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου διενεργείται από τη Γενική Διεύθυνση Πίστης Ομίλου (ΓΔΠΟ), η οποία
αξιολογεί τα πιστωτικά αιτήματα που υποβάλλονται από τις επιχειρηματικές μονάδες, μια διαδικασία η οποία
περιλαμβάνει την αποτίμηση του λειτουργικού και χρηματοοικονομικού προφίλ του πελάτη, την επικύρωση της
πιστοληπτικής του διαβάθμισης (borrower’s rating) και την αναγνώριση δυνητικών παραγόντων κινδύνου για την
Τράπεζα.
Οι διαδικασίες ελέγχου και έγκρισης για πιστοδοτήσεις προς μικρές επιχειρήσεις (με κύκλο εργασιών μέχρι €5 εκατ.)
γίνεται επίσης κεντροποιημένα, βάσει συγκεκριμένων οδηγιών και εφαρμόζοντας την αρχή “four eyes principle”. Η
αξιολόγηση στηρίζεται πρωταρχικά στην ανάλυση των λειτουργικών χαρακτηριστικών και της χρηματοοικονομικής
κατάστασης του πιστούχου. Το ίδιο ισχύει για πιστοδοτήσεις προς ιδιώτες (καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια)
όπου η πιστωτική αξιολόγηση βασίζεται σε κριτήρια σχετιζόμενα με τα χαρακτηριστικά του χαρτοφυλακίου λιανικής
όπως η χρηματοοικονομική κατάσταση του πιστούχου, η ικανότητα αποπληρωμής, η ύπαρξη ακίνητης περιουσίας
και το είδος και η ποιότητα των εξασφαλίσεων.
Η συνεχής παρακολούθηση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου και αποκλίσεων που μπορεί να προκύψουν, οδηγεί
σε άμεση αναπροσαρμογή των πολιτικών και των διαδικασιών πιστοδοτήσεων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Ο
Τομέας Πιστωτικού Ελέγχου του Ομίλου (GCCS) παρακολουθεί και αξιολογεί την ποιότητα των δανειακών
χαρτοφυλακίων (επιχειρηματικά, καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια στην Ελλάδα και το εξωτερικό) μέσω
επιτόπιων, απομακρυσμένων και θεματικών ελέγχων προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα οι αναδυόμενοι κίνδυνοι,
οι αδυναμίες, η συμμόρφωση με τις πιστωτικές πολιτικές και η συνέπεια στην αναδοχή κινδύνου. Επίσης, ο GCCS
είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη της ορθής λειτουργίας των μοντέλων πιστωτικής διαβάθμισης των
επιχειρηματικών πιστούχων καθώς και των μοντέλων ενδείξεων πιθανής αδυναμίας πληρωμής. Επιπρόσθετα, ο
GCCS εξετάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα την επάρκεια των προβλέψεων σε όλα τα δανειακά χαρτοφυλάκια.
Τέλος, ο GCCS διαμορφώνει τις πιστοδοτικές πολιτικές του ομίλου ενώ παράλληλα παρακολουθεί τις κανονιστικές
εξελίξεις και προτείνει σχετικές επικαιροποιήσεις των πολιτικών όποτε αυτό κριθεί απαραίτητο. Ο GCCS λειτουργεί
ανεξάρτητα από όλες τις επιχειρησιακές μονάδες της Τράπεζας και αναφέρεται απευθείας στον GCRO.
O τομέας Διαχείρισης Κινδύνων Αγοράς και Κινδύνου Αντισυμβαλλόμενου (Group Market and Counterparty Risk
- GMCRS) έχει την ευθύνη για την επιμέτρηση, την παρακολούθηση και τη περιοδική αναφορά της έκθεσης του
Ομίλου στον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου (κίνδυνος εκδότη και κίνδυνος αντισυμβαλλόμενου αγοράς), ο οποίος
είναι ο κίνδυνος ζημιάς λόγω αδυναμίας του αντισυμβαλλομένου να εκπληρώσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις
στο πλαίσιο δραστηριοτήτων της μονάδας διαχείρισης διαθεσίμων, όπως συναλλαγές χρεογράφων και
παραγώγων, συμφωνίες επαναγοράς και επαναπώλησης τίτλων, τοποθετήσεις στην διατραπεζική αγορά και λοιπά.
Ο Όμιλος θεσπίζει όρια κινδύνου αντισυμβαλλομένου τα οποία βασίζονται κυρίως στην πιστοληπτική διαβάθμιση
του αντισυμβαλλομένου, όπως αυτή παρέχεται από διεθνείς οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, στην
κατηγορία του προϊόντος και την ημερομηνία λήξης της συναλλαγής (π.χ. όρια ελέγχου καθαρών ανοιχτών θέσεων
σε παράγωγα ανά ποσό και διάρκεια, έκθεση σε κυβερνητικά και επιχειρησιακά ομόλογα και σε χρεόγραφα
καλυμμένα με περιουσιακά στοιχεία, κ.λ.π.). Ο GMCRS διατηρεί και επικαιροποιεί τα συστήματα παρακολούθησης
των ορίων και διασφαλίζει την ορθότητα και τη συμμόρφωση των ορίων όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων με τις
πολιτικές της Τράπεζας, όπως εγκρίθηκαν από τα αρμόδια διοικητικά όργανα του Ομίλου. Η χρήση των ανωτέρω
ορίων, τυχόν υπερβάσεις αυτών, καθώς και η συνολική έκθεση ανά θυγατρική του Ομίλου, ανά αντισυμβαλλόμενο
και κατηγορία προϊόντος παρακολουθούνται καθημερινά από τον GMCRS. O Όμιλος εφάρμοσε μέσα στο 2021 το
νέο εποπτικό πλαίσιο για τον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου από παράγωγα (SA-CCR).
Κίνδυνος αγοράς
Ο Όμιλος εκτίθεται σε κίνδυνο αγοράς ο οποίος είναι ο κίνδυνος πιθανής ζημιάς λόγω δυσμενών αλλαγών στις
μεταβλητές της αγοράς. Μεταβολές σε επιτόκια, συναλλαγματικές ισοτιμίες, περιθώρια φερεγγυότητας (credit
spreads), τιμές μετοχών και σε άλλους σχετικούς παράγοντες, όπως στην τεκμαρτή μεταβλητότητα των
προηγούμενων, μπορούν να επηρεάσουν τα έσοδα του Ομίλου ή την εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων
του. O τομέας GMCRS παρακολουθεί, ελέγχει και εκτιμά τους κινδύνους αγοράς στους οποίους εκτίθεται ο Όμιλος.
O GMCRS είναι υπεύθυνος για την επιμέτρηση, παρακολούθηση, έλεγχο και αναφορά όλων των κινδύνων αγοράς
συμπεριλαμβάνοντας και τον επιτοκιακό κίνδυνο του Επενδυτικού χαρτοφυλακίου του Ομίλου (Ιnterest rate risk in
the Banking Book – IRRBB) και αναφέρεται στον GCRO. Τα ανοίγματα και η χρήση των ορίων αναφέρονται στην
Επιτροπή Κινδύνων του ΔΣ.
Ο Όμιλος εφαρμόζει τη μέθοδο της Αξίας σε Κίνδυνο (Value at Risk - VaR), αναλύσεις ευαισθησίας καθώς και
προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων (stress testing) για την διαχείριση και παρακολούθηση του κινδύνου
αγοράς στην Ελλάδα και στις διεθνείς του δραστηριότητες. Η μέθοδος VaR χρησιμοποιείται για την επιμέτρηση του
χρηματοοικονομικού κινδύνου, υπολογίζοντας την δυνητική αρνητική μεταβολή της αγοραίας αξίας ενός
χαρτοφυλακίου σε συγκεκριμένο διάστημα εμπιστοσύνης και για προκαθορισμένη διάρκεια. Το VaR που υπολογίζει
ο Όμιλος είναι βασισμένο σε διάστημα εμπιστοσύνης 99% και περίοδο διακράτησης 1 ημέρας, υπολογισμένο με τη
μέθοδο προσομοίωσης Monte Carlo (εφαρμόζεται πλήρης επανατιμολόγηση σε κάθε θέση). Επειδή η μέθοδος VaR
αποτελεί βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση του κινδύνου αγοράς που είναι εκτεθειμένος ο Όμιλος, έχουν
EUROBANK ERGASIAS ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
9
|
Σελίδα
€ = Ευρώ εκατ. = εκατομμύρια δις = δισεκατομμύρια
θεσπιστεί όρια VaR για όλες τις ανοικτές θέσεις (εμπορικά και επενδυτικά χαρτοφυλάκια) που επιμετρούνται στην
εύλογη αξία, ενώ η πραγματική έκθεση του Ομίλου επισκοπείται από τη διοίκηση σε καθημερινή βάση. Παρόλα
αυτά, η χρήση αυτής της μεθοδολογίας δεν αποτρέπει ζημιές έξω από αυτά τα όρια σε περίπτωση ακραίων
μεταβολών στην αγορά. Για αυτό το λόγο ο Όμιλος χρησιμοποιεί στην παρακολούθηση του κινδύνου αγοράς
επιπρόσθετες μεθόδους μέτρησης όπως το Stressed VaR, Expected Shortfall και Stress Tests. Τέλος, ο Όμιλος
διαθέτει τα απαιτούμενα συστήματα και διαδικασίες για την εφαρμογή του νέου εποπτικού πλαισίου για τον κίνδυνο
αγοράς (FRTB) σύμφωνα με το εποπτικό πλαίσιο.
Επιτοκιακός Κίνδυνος στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο (IRRBB)
Ο IRRBB ορίζεται ως ο τρέχων και μελλοντικός κίνδυνος μιας αρνητικής επίδρασης στην οικονομική αξία της
καθαρής θέσης, ή του Καθαρού Επιτοκιακού Αποτελέσματος του Οργανισμού. Ο εν λόγω κίνδυνος, λαμβάνει
υπόψη, κατά περίπτωση, τις αλλαγές της αγοραίας αξίας που προκύπτουν από δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων,
οι οποίες επηρεάζουν τις τοκοφόρες συναλλαγές και συμπεριλαμβάνουν τον κίνδυνο που πηγάζει από την
αναντιστοιχία των ταμειακών ροών, τον κίνδυνο βάσης και τα δικαιώματα προαίρεσης.
O GMCRS είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση, τον έλεγχο, την εκτίμηση του IRRBB και την παραγωγή όλων
των σχετικών αναφορών, σε επίπεδο Ομίλου. Τόσο η ευαισθησία της μεταβολής της Οικονομικής Αξίας (EVE –
Economic Value of Equity), όσο και του Καθαρού Επιτοκιακού Αποτελέσματος (NII – Net Interest Income)
υπολογίζονται σε περιοδική βάση και συγκρίνονται με τα αντίστοιχα όρια, τα εγκεκριμένα από την Επιτροπή
Κινδύνων (Board Risk Committee). Ο Όμιλος, επί του παρόντος, κάνει χρήση του προσφάτως εγκατεστημένου
εργαλείου Διαχείρισης Στοιχείων Ενεργητικού και Παθητικού (ALM - Asset and Liability Management), για ένα
σημαντικό τμήμα της ανάλυσης σε επίπεδο Τράπεζας, ενώ σχεδιάζει την περαιτέρω επέκταση της χρήσης του για
αναλύσεις του Επιτοκιακού Κινδύνου στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο, σε επίπεδο Ομίλου. Η πολιτική για τη διαχείριση
του Επιτοκιακού Κινδύνου στο Τραπεζικό Χαρτοφυλάκιο, όπως έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Κινδύνων και το ΔΣ
του Ομίλου, παρέχει μια αναλυτική περιγραφή των μεθοδολογιών, της διακυβέρνησης, καθώς και των ορίων που
χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση του IRRBB.
Κίνδυνος ρευστότητας
Ο Όμιλος εκτίθεται καθημερινά στον κίνδυνο ρευστότητας από αναλήψεις καταθέσεων, λήξεις τίτλων
μεσοπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης διάρκειας, λήξεις εξασφαλισμένης ή μη εξασφαλισμένης χρηματοδότησης
(συμφωνίες επαναγοράς χρεογράφων («repos») και διατραπεζικός δανεισμός), αλλαγή στην αξία ενεχύρων ως
αποτέλεσμα μεταβολών στην αγορά, χρηματοδοτήσεων δανείων και καταπτώσεων εγγυήσεων. Η Επιτροπή
Κινδύνων καθορίζει επαρκή όρια ρευστότητας για να διασφαλίσει ότι υπάρχουν επαρκή αποθέματα για να
καλυφθούν ενδεχόμενες ανάγκες. Ο Όμιλος παρακολουθεί σε διαρκή βάση το επίπεδο του κινδύνου ρευστότητας
χρησιμοποιώντας εποπτικά και εσωτερικά συστήματα μέτρησης και μεθοδολογίες (Δείκτης κάλυψης ρευστότητας
(LCR), Δείκτης καθαρής σταθερής χρηματοδότησης (NSFR), ανάλυση αποθεματικών ρευστότητας (buffer analysis),
ανάλυση χρηματοροών (cash flow analysis), βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προσομοιώσεις ακραίων
καταστάσεων (stress tests) κ.α.).
Η Επιτροπή Κινδύνων είναι υπεύθυνη για την έγκριση όλων των στρατηγικών αποφάσεων για τη διαχείριση του
κινδύνου ρευστότητας και για την παρακολούθηση των ποσοτικών και ποιοτικών διαστάσεων του κινδύνου
ρευστότητας. Η Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργητικού και Παθητικού του Ομίλου (Assets and Liabilities Committee
G-ALCO) είναι εξουσιοδοτημένη να διαμορφώνει και να εφαρμόζει την πολιτική διαχείρισης ρευστότητας με βάση
το υφιστάμενο επίπεδο διάθεσης ανάληψης κινδύνων (risk appetite) και να ελέγχει τη διαθέσιμη ρευστότητα
τουλάχιστον σε μηνιαία βάση. Η Διεύθυνση Διαχείρισης Διαθεσίμων του Ομίλου (Treasury) είναι υπεύθυνη για την
εφαρμογή της στρατηγικής του Ομίλου, όσον αφορά στην ημερήσια διαχείριση ρευστότητας του Ομίλου και για
την προετοιμασία και παρακολούθηση του προϋπολογισμού ρευστότητας του Ομίλου ενώ ο GMCRS είναι
υπεύθυνος για την επιμέτρηση, παρακολούθηση και ενημέρωση σχετικά με τη ρευστότητα του Ομίλου.
Λειτουργικός Κίνδυνος
Ως λειτουργικός κίνδυνος ορίζεται ο κίνδυνος απώλειας που προκύπτει από ανεπαρκείς ή αποτυχημένες εσωτερικές
διαδικασίες, ανθρώπους και συστήματα ή από εξωτερικά γεγονότα. Αυτός ο ορισμός περιλαμβάνει τον νομικό
κίνδυνο, αλλά εξαιρεί το στρατηγικό κίνδυνο και τον κίνδυνο φήμης. Ο λειτουργικός κίνδυνος ενσωματώνεται σε
κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα που αναλαμβάνει ο Όμιλος. Ο πρωταρχικός στόχος της διαχείρισης
λειτουργικού κινδύνου είναι να διασφαλίσει την αρτιότητα των λειτουργιών του Ομίλου και την ακεραιότητα της
φήμης του, περιορίζοντας τον αντίκτυπo του λειτουργικού κινδύνου.